Wizja Lasu Żelechowskiego
Co dzieje się w lesie?
Być może dla większości osób obecna forma przeznaczenia i funkcjonowania Lasu Żelechowskiego nie ma większego znaczenia, ponieważ nie korzystają one z niego aktywnie lub, nawet jeśli korzystają, to nie w sposób, który sprawiałby, że oczekiwaliby lepszych warunków tam panujących.
Z punktu widzenia jednak osoby, która dosyć regularnie korzysta z lasu, głównie w celach rekreacyjnych (bieganie, spacery itp.), to jakie warunki często panują w lesie i jak on się zmienia, bywa uciążliwe. W momencie, gdy zaczyna się pora wycinki drzew i do lasu wjeżdża ciężki sprzęt, główne drogi zostają w znacznym stopniu rozjeżdżone, powstają liczne doły i fałdy ziemi, co sprawia, że poruszanie się w takich warunkach staje się trudne, nie wspominając już o jeździe rowerem. Gdy prace te zbiegną się jeszcze w czasie z opadami deszczu, to korzystanie z niektórych odcinków dróg staje się praktycznie niemożliwe – stają się one skupiskiem wody i błota. Gdy pogoda się poprawi i grunty obeschną, nikt tych zniszczonych/rozjeżdżonych dróg nie wyrównuje, i na kolejne tygodnie czy miesiące pozostają one w bardzo złym stanie.
Jeżeli uprawia się aktywności takie jak bieganie lub spacery, wielką zaletą lasów jest to, że latem zapewniają one cień, co gwarantuje większy komfort i lepsze samopoczucie, szczególnie gdy ostatnie lata są wyjątkowo ciepłe. Niestety, w przypadku lasów gospodarczych trwa tam wycinka drzew, co sprawia, że znaczne obszary lasu są wycinane lub przerzedzane i nie trudno odnieść wrażenie, że tego cienia przy głównych trasach, i nie tylko, zaczyna coraz bardziej brakować, co jest odczuwalne w upalne dni. Oczywiście zrównoważone gospodarowanie zasobami lasu sprawia, że obszary wycięte są z czasem ponownie zalesiane, ale zanim wyrosną tam ponownie wysokie drzewa, miną lata.
A co, gdyby las mógł mieć nieco inne przeznaczenie...
Jak Las Mógłby Funkcjonować?
Uwaga: zamieszone poniżej zdjęcia nie pochodzą z / nie prezentują Lasu Żelechowskiego, a zostały pobrane z banków zdjęć aby w przybliżony sposób zwizualizować opisywaną koncepcję.
Dojazd do lasu
Zacznijmy od dotarcia do lasu. Mamy obecnie remontowaną/wyremontowaną ulicę Romualda Traugutta co sprawia, że dojazd autem czy też innym pojazdem z centrum miasta, nie stanowi większego problemu. Gdyby na tym odcinku (Żelechów - leśniczówka) powstała kiedyś ścieżka rowerowa, to byłoby to jeszcze większe udogodnienie (ale i tak nie ma co narzekać). Innymi głównymi drogami dotarcia do lasu byłyby jeszcze te z Kębłowa oraz od strony osiedla generałów.
Parking I miejsca siedzące przy lesie
Gdy już dotrzemy do lasu podróżując autem lub rowerem, warto, aby było tam miejsce, gdzie można wygodnie i bezpiecznie pozostawić swój środek transportu. Dzięki temu po samym lesie można spokojnie spacerować lub biegać bez konieczności prowadzenia np. roweru. W zupełności wystarczający byłby nieduży parking na kilka lub kilkanaście aut, ze stojakami na rowery oraz zadaszonymi miejscami, gdzie można usiąść, odpocząć, napić się i coś zjeść w miarę potrzeby.
Tablice Informacyjne i Ścieżki edUkacyjne
Na parkingu przy wejściu do lasu mógłby zostać umieszczony informacyjny punkt z tablicą, która prezentowałaby główne trasy spacerowe i rowerowe dostępne dla odwiedzających. Tablica zawierałaby także szczegółowe informacje o obowiązujących zakazach, takich jak zakaz wjazdu dla pojazdów silnikowych, zakaz rozpalania ognia czy zasady dotyczące zachowania ciszy. Dodatkowo, na tablicy znalazłyby się wskazówki, jak korzystać z lasu w sposób zrównoważony i odpowiedzialny, np. przez nieśmiecenie oraz zachowanie ostrożności wobec dzikiej fauny. Celem takiej tablicy byłoby nie tylko informowanie, ale również edukowanie użytkowników lasu o sposobach, dzięki którym ich aktywności nie będą zakłócać naturalnego środowiska, co przyczyni się do jego ochrony dla przyszłych pokoleń.
W samym lesie, wzdłuż tras spacerowych, mogłyby zostać stworzone ścieżki edukacyjne, które pełniłyby funkcję informacyjną i dydaktyczną. Na dedykowanych tablicach umieszczone byłyby szczegółowe informacje o rodzajach drzew i roślin występujących w lesie, rodzimych gatunkach zwierząt, a także ogólne wskazówki dotyczące dbania o przyrodę.
Wyrównane i utwardzone drogi oraz ścieżki
Główne drogi i ścieżki zostałyby specjalnie wyrównane i utwardzone, aby umożliwić łatwe i bezpieczne poruszanie się pieszo, na rowerach oraz z wózkami dziecięcymi. Dzięki tym zmianom, zwiedzający mogliby cieszyć się przyrodą bez obaw o trudności komunikacyjne czy ryzyko wypadków. Dodatkowo w wybranych punktach lasu mogłyby zostać zainstalowane ławki. Służyłyby one jako miejsca odpoczynku, gdzie można zatrzymać się na chwilę, by cieszyć się spokojem i pięknem otaczającej przyrody, czy to w samotności, czy w gronie bliskich. Równe i twarde drogi umożliwiałyby także bezpieczne korzystanie z nich także zimą.
Ograniczenia wjazdu do lasu
Dostęp do terenu lasu dla ciężkich pojazdów, quadów i motocykli byłby ograniczony, aby chronić naturalne środowisko, drogi i ścieżki oraz zapewnić spokój i bezpieczeństwo użytkownikom, poruszającym się pieszo lub rowerami. Ograniczenia te nie obejmowałyby oczywiście służb zarządzających lasem, które potrzebują odpowiedniego sprzętu do realizacji swoich zadań.
Zmiana przeznaczenia lasu
Las Żelechowski obecnie funkcjonujący głównie jako las gospodarczy, z naciskiem na produkcję drewna, mógłby przeobrazić się w przestrzeń bardziej zorientowaną na potrzeby społeczne. Zmiana przeznaczenia tego terenu na las rekreacyjno-edukacyjny mogłaby znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia lokalnej społeczności. Taka przestrzeń nie tylko umożliwiłaby mieszkańcom i turystom aktywne spędzanie czasu na łonie natury, ale także stanowiłaby doskonałe miejsce do prowadzenia edukacji przyrodniczej. Wprowadzenie ścieżek dydaktycznych, punktów obserwacyjnych oraz miejsc odpoczynku zwiększyłoby atrakcyjność lasu, ucząc jednocześnie szacunku do środowiska naturalnego i podkreślając wartość ochrony przyrody.
Inne wykorzystanie lasu
W opisywanej koncepcji, las miałby służyć jako przestrzeń przeznaczona do różnorodnych form aktywności na świeżym powietrzu. Zaplanowany byłby głównie jako miejsce do spacerowania, biegania, nordic walking oraz jazdy na rowerze. Dodatkowo, las mógłby być wykorzystywany do organizowania okolicznościowych imprez sportowych, takich jak biegi przełajowe, które przyciągałyby miłośników sportu z różnych regionów. Koncepcja ta obejmuje również wykorzystanie lasu jako centrum edukacyjnego, gdzie dzieci ze szkół mogłyby uczestniczyć w zajęciach na temat ekologii i przyrody, korzystając z bezpośredniego kontaktu z naturą.